
Czerniak skóry
Gdy diagnostyka się rozwija, spada również liczba śmiertelnych przypadków zachorowania na nowotwory. Dziś do najgroźniejszych zmian rakowych ciągle należy jednak czerniak – niepozorny, bo zmiany nierzadko towarzyszą nam przez całe życie i nie zwracają naszej uwagi. Tymczasem szybkie rozpoznanie zmiany daje szansę na leczenie z dużym powodzeniem oraz wyswobodzenie się z bezlitosnych objęć raka.
Co może być czerniakiem?
Czerniak skóry jest chorobą nowotworową, która ze względu na swój charakter bardzo często, zwłaszcza rozpoznana w późnym stadium, przyjmuje charakter złośliwy. Czerniakiem może stać się praktycznie każda zmiana, która znajduje się na skórze, poddana działaniu określonych czynników. To, co u jednej osoby zbudzi komórki nowotworowe, u innej może nie wywołać najmniejszej reakcji.
Sprawdź: Kiedy badać znamiona barwnikowe?
Szacuje się, że zwiększone ryzyko zachorowania na czerniaka skóry jest u osób o nordyckim typie urody. Im jaśniejsze włosy i skóra, tym większe prawdopodobieństwo, że zmiany na skórze zmienią swój charakter na nowotworowy. Co więcej, ryzyko wzrasta wraz z czasem i intensywnością ekspozycji na promienie słoneczne. Osoby o jasnej karnacji łatwiej ulegają poparzeniom słonecznym, które uszkadzają strukturę skóry. Jeśli uszkodzone zostaną obszary znajdujące się np. przy pieprzykach czy przebarwieniach, skóra może zacząć wytwarzać komórki nowotworowe.
Czy każdy czerniak jest złośliwy?
Najmniejsze prawdopodobieństwo tego, że czerniak złośliwy dotknie właśnie nas, mamy w przypadku, gdy zmiana, z której powstał, jest płaska i nieowłosiona. Zwykle wówczas komórki nowotworowe wytwarzają się tak powoli, że chory zauważa zmianę w obrębie znamienia i udaje się do lekarza. Dość łagodne są również zmiany, które powstają na bazie plam soczewicowatych. Do najbardziej złośliwych należy czerniak bezbarwnikowy, a także guzkowy, który dotyka zwykle mężczyzn w starszym wieku. Czerniak bezbarwnikowy jest trudny do zdiagnozowania, zaś guzkowy bardzo szybko namnaża komórki, doprowadzając do przerzutów.
Aby stwierdzić, czy czerniak jest złośliwy, konieczne jest wykonanie biopsji. W przypadku podejrzeń o ten nowotwór skóry, wycięciu podlega cała zmiana, bez wykonywania dodatkowych badań.
Grunt to obserwacja
W szybkim diagnozowaniu czerniaków pomóc może sam pacjent, który regularnie będzie sprawdzał, czy zmiany na ciele nie ewoluują. Co istotne, czerniak może mieć różne kolory, a w przypadku zmiany bezbarwnikowej – jest po prostu cielisty, acz lekko zauważalny dla swojego nosiciela.
W sumie określa się cztery czynniki, które powinny budzić niepokój, nazywane ABCD. A to asymetria – zmiany nowotworowe często są asymetryczne, nawet jeśli znamię było niegdyś idealnie okrągłe. B oznacza brzegi, które przy czerniaku stają się nierówne. C to kolor – zmiana może przyjmować różne barwy, ale chodzi o zmianę samego koloru dla danego znamienia. D to oznaczenie rozmiaru, wskazujące na konieczność badania wszystkich znamion, które są większe, niż pół centymetra.
Sprawdź również stronę: O badaniu pieprzyków.
Leczenie czerniaka
Podstawą leczenia jest wykonanie biopsji z pełnym wycięciem zmiany, która wydaje się podejrzana. Jeśli zmiana jest łagodna, to zazwyczaj nie stosuje się dodatkowych zabiegów, zwłaszcza gdy badanie ultrasonograficzne węzłów chłonnych nie wykazało żadnych anomalii. Jeśli węzeł wartowniczy wykazuje zmiany, usuwa się go, a także stosuje dodatkowe leczenie.
Zazwyczaj jako leczenie wspomagające wybierana jest radioterapia, chemioterapia, albo immunoterapia. Obecnie rozwinięto również nową metodę walki z czerniakiem, o bardzo wysokiej skuteczności, która poprzez podawanie leku pozwala na samozniszczenie komórek nowotworowych w organizmie chorego.
Bibliografia
1. A.G. Goodson, D. Grossman. Strategies for early melanoma detection: Approaches to the patient with nevi, Journal of the American Academy of Dermatology, 2009
2. B. Zbytek, J.A. Carlson, J. Granese, J. Ross, Current concepts of metastasis in melanoma, Expert Rev Dermatol, 2008.
3. Włodzimierz Ruka, Maciej Krzakowski, Waldemar Placek, Piotr Rutkowski i inni. Czerniaki skóry – zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 2009.
One Reply to “Czerniak skóry”