Czym jest ostuda i kto na nią cierpi?

Ostuda jest chorobą dermatologiczną, która w zasadzie nie jest specjalnie groźna, ale może wywoływać nieciekawe efekty wizualne, zwłaszcza u kobiet. Niejednokrotnie lekarz, stwierdzając jej istnienie, może nie proponować żadnego leczenia w wyniku przeprowadzenia odpowiedniego wywiadu z pacjentem. Istotne jest jednak, aby w sytuacji pojawienia się zmian udać się do dermatologa po odpowiednią diagnozę.

Ostuda – czym jest i kto na nią cierpi?

Ostuda zwana jest również nierzadko melanodermią, ponieważ jest chorobą, która powoduje nieprawidłowe wybarwienie się i pigmentację skóry. Zwykle dotyka kobiet, które przechodzą zmiany hormonalne – dlatego nie zdarza się u dziewczynek przed miesiączkowaniem oraz u kobiet po menopauzie. Jej pojawienie się jest ściśle związane z hormonami oraz ich wahaniami. Mężczyźni cierpią na ostudę o wiele rzadziej, ale jeśli występuje ona u płci męskiej, to również w okresie rozrodczym.

Ostuda występuje wyłącznie u kobiet, które przechodzą zmiany hormonalne

Oznacza to, że bardzo często pojawia się u kobiet w ciąży, jak również tych, które stosują antykoncepcję hormonalną oraz leczenie zastępcze z użyciem hormonów. Może pojawiać się w każdej sytuacji, gdy do terapii stosowane są leki hormonalne.
Zazwyczaj ostuda częściej pojawia się u kobiet, które mają ciemniejszą karnację oraz ciemne włosy. Jest intensywniejsza w okresie letnim, kiedy ekspozycja słoneczna skóry jest o wiele większa. Objawy ostudy to przede wszystkim pojawianie się brązowych i beżowych plamek oraz przebarwień na skórze twarzy i dekolcie. Może być ona mylona z powszechną piegowatością, aczkolwiek podstawowe badania diagnostyczne zwykle szybko wskazują na przyczynę pojawienia się zmian.

Diagnozowanie i leczenie ostudy

Doświadczony dermatolog po przeprowadzeniu wywiadu z pacjentką oraz obejrzeniu zmian jest w stanie stwierdzić, że przyczyną jest ostuda. O wiele rzadziej wykonywane są badania mikroskopowe i laboratoryjne, głównie w zakresie przeprowadzania biopsji wycinka zmiany.

Podczas leczenia ostudy wykorzystuje się głównie maści stosowane miejscowo. Zawierają one substancje czynne, które powodują zanikanie zmian poprzez ich rozjaśnienie.

U kobiet cierpiących na ostudę we wcześniejszym okresie istotne jest stosowanie odpowiednich filtrów podczas ekspozycji słonecznej.

Czasami nie podejmuje się leczenia zmian wynikających z ostudy – zwykle wówczas, gdy kobieta jest w ciąży, bądź przechodzi zastępczą terapię hormonalną. Zwykle po porodzie oraz odstawieniu leków objawy ustępują samoistnie.

Bibliografia

1. Wąsik F., Białynicki-Birula R., Znamiona i zaburzenia barwnikowe, Dermatologia pediatryczna, Wrocław, 2000
2. Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL, 2005
3. Placek W., Rozwój, budowa i fizjologia skóry oraz podstawy symptomatologii dermatologicznej, Dermatologia pediatryczna, Wrocław, 2000